"Khi nào xe hư thì mới cần sửa" là tư tưởng chung của đa số người Việt khi đề cập đến bảo dưỡng và bảo trì xe máy. Đối với các dòng xe phổ thông, việc sửa chữa và bảo dưỡng có thể thực hiện dễ dàng ở các garage xe máy chính hãng của Honda, Yamaha và Suzuki. Nhưng đối với một chiếc xe nhập, đặc biệt là xe cào cào, thì người sử dụng buộc phải sử dụng các tiệm sửa xe bên ngoài để sửa chữa và bảo trì xe. Sau đây là các công việc bạn cần thực hiện ngay khi vừa bắt đầu sở hữu xe cào cào, cho dù là xe cũ hoặc xe mới.
Xác định đời xe, mẫu xe
Công việc đầu tiên bạn cần làm là tìm hiểu kỹ về đời xe và mẫu xe của bạn, để có thể tải hoặc mua đúng sách hướng dẫn bảo dưỡng. Một số xe cào cào sang tay khi bán được người bán ưu ái "nâng đời" lên vài năm để xe có vẻ mới hơn và dễ bán được giá hơn. Một số xe khác do đục, tháp số khung số máy nên rất khó xác định đúng đời xe và mẫu xe. Xác định đúng đời xe mẫu xe để có thể tải đúng sách hướng dẫn sử dụng, và khi cần có thể tìm đúng phụ tùng cho xe của mình, tránh mất thời gian và tiền bạc vô ích.
Khi đã có sổ tay hướng dẫn bảo dưỡng, bạn có thể xác định được lịch bảo trì bảo dưỡng dành cho xe trong thời gian sắp tới, đồng thời biết được những bộ phận nào được nhà sản xuất đưa vào danh sách bảo dưỡng, từ đó có thể đặt hàng trước mua phụ tùng dự phòng.
Công việc kế tiếp bạn cần làm là nhìn sơ qua một lượt tổng thể các bộ phận, phụ tùng của xe, và so sánh với bản thiết kế phụ tùng (có thể tìm thấy trên mạng) xem có bộ phận nào là chắp vá từ các loại xe khác không. Rất nhiều xe cào cào cũ được chủ sở hữu "sửa tạm" bằng cách chắp vá những bộ phận, phụ tùng của các loại xe khác vào, thay vì đặt mua đúng loại phụ tùng cho xe của mình.
Kiểm tra toàn diện tình trạng của xe
Đặc biệt là với những xe mua sang tay, xe cũ đã qua sử dụng, bạn không thể biết được những vấn đề tiềm ẩn nào mà chủ sở hữu cũ không báo cho bạn biết. Một số garage sửa xe cung cấp dịch vụ kiểm tra toàn diện dàn ngoài, có thể cho bạn biết được tình trạng dàn điện, dàn chân, thắng của bạn có ổn định hay không, và có bộ phận nào cần thay thế không.
Dàn điện và điều khiển - đối với các xe cũ qua sử dụng, dàn điện thường hay bị cắt nối chắp vá cực kỳ phức tạp. Nếu bạn đã sơ suất bỏ qua việc kiểm tra hệ thống điện khi mua xe, thì bây giờ bạn cần phải giải quyết triệt để hệ thống điện. Hệ thống điện chập chờn sẽ dễ bị hư hỏng khi gặp nước mưa, dễ khiến bạn nằm đường giữa chuyến đi. Dàn điện cũng là thứ rất khó sửa chữa khi bạn đang đi trên đường.
Dàn chân - dàn chân bao gồm phuộc trước, phuộc sau, đùm, niềng, căm, và hệ thống phanh.
Tình trạng động cơ - Kiểm tra xem có chỗ nào bị rỉ đọng nhớt, động cơ có tiếng kêu lạ, các vấn đề khác như khó khởi động hoặc tiếng máy nổ không đều, mượt. Bạn có thể kiểm tra dàn hơi của xe bằng các phương pháp đo áp suất động cơ, và đo độ rò rỉ của dàn hơi.
Nhớt, lọc gió và nước mát
Nếu xe bạn có một động cơ hoàn hảo và hoàn toàn không có vấn đề, thì việc bạn cần làm là luôn để ý kỹ lượng nhớt, giữ cho lọc gió sạch sau mỗi chuyến đi, và để ý đến nhiệt độ của hệ thống làm mát động cơ. Gần như tất cả các vấn đề liên quan đến xe cào cào đều xuất phát từ việc không thường xuyên kiểm tra và bảo dưỡng các bộ phận này.
Nhớt - thường xuyên kiểm tra mức độ ăn nhớt của xe sau mỗi chuyến đi. Xe cào cào có máy hoạt động công suất cao, ăn nhớt chút ít là điều không thể tránh khỏi. Cần để ý đến mức độ ăn nhớt, để có biện pháp mang theo nhớt dự phòng, hoặc rã máy để thay lòng trái nếu mức độ ăn nhớt đã quá nhiều. Thay nhớt thường xuyên sẽ giữ tuổi thọ động cơ lâu hơn.
Lọc gió - với các xe sử dụng lọc gió giấy như các loại xe cào cào thương mại, bạn có thể cân nhắc chuyển qua sử dụng lọc gió mút xốp, hoặc lọc K&N. Lọc gió giấy là loại chỉ sử dụng một lần, khi đã ướt hoặc quá dơ thì cần phải thay thế, chứ không thể vệ sinh và sử dụng lại nhiều lần như các loại lọc gió mút xốp và K&N.
Nhiệt độ nước mát - đối với các loại động cơ làm mát bằng nước, mặc dù lợi thế là công suất và hiệu năng cao hơn máy gió, nhưng bạn cần phải chú ý đến nhiệt độ của hệ thống làm mát. Có nhiều cách để theo dõi nhiệt độ nước mát, đơn giản nhất là sử dụng nắp đậy két nước có đồng hồ đo nhiệt độ. Bằng cách thường xuyên theo dõi nhiệt độ của nước mát khi chạy xe, bạn có thể thấy được các vấn đề tiềm ẩn về động cơ, như quá nhiệt, hoặc máy nóng nhưng nước mát không nóng do hết nước hoặc bị thổi ron quy lát.
Phụ tùng sơ cua
Với những loại xe nhập như cào cào, thì phụ tùng có sẵn để bạn có thể mua gần như rất ít hoặc rất hạn chế. Cân nhắc mua trước những bộ phận, phụ tùng thay thế mà bạn biết chắc sẽ sử dung qua nhiều lần như:
- Lọc gió
- lọc nhớt
- bố thắng
- dây ga
- dây côn
